Mondhygiëne is een belangrijk aspect van ons algemeen welzijn. Enkele veelvoorkomende problemen zijn aften en mondzweertjes. Deze aandoeningen kunnen pijnlijk en vervelend zijn, maar gelukkig bestaan er oplossingen om ze efficiënt te behandelen.
Wat zijn aften en mondirritaties?
Aften en mondzweertjes zijn aandoeningen die de mond aantasten, waaronder de lippen en de tong. Ze komen in verschillende vormen voor, van eenvoudige zwellingen en vlekken tot ernstigere wondjes. De meest voorkomende mondirritaties en mondzweertjes zijn aften, een koortslip, leukoplakie en orale candidiasis (spruw). Deze aandoeningen kunnen heel vervelend zijn en daarbij pijn en esthetisch ongemak en hinder veroorzaken tijdens dagelijkse activiteiten zoals eten en praten. Wanneer je langer dan een week last hebt van een mondirritatie of mondaandoening, is het van belang om een tandarts te raadplegen om het te laten onderzoeken. In sommige gevallen kan een biopsie nodig zijn om de oorzaak van de aandoening te bepalen en ernstige ziekten zoals kanker en hiv uit te sluiten.
Hoe kan ik weten of ik een mondirritatie of mondaandoening heb?
Aften: Aften zijn kleine witte blaasjes of zweertjes met een rode rand. Ze ontstaan meestal in de mond, op de tong, aan de binnenkant van de wang en soms onderaan het tandvlees. Hoewel ze niet besmettelijk zijn, worden ze vaak verward met een koortslip, die veroorzaakt wordt door het herpesvirus. Aften kunnen terugkomen en kunnen in grootte verschillen: klein, groot of herpetiform (in groepjes of clusters).
Herpes labialis (koortslip): Herpes labialis, ook bekend onder de naam koortslip, ziet eruit als groepjes pijnlijke blaasjes die gevuld zijn met vocht rondom de lippen, soms onder de neus of rondom de kin. Het wordt veroorzaakt door het herpesvirus en is heel besmettelijk. Wanneer je het virus oploopt, kan je regelmatig een uitbraak ervaren. Maar bij sommige mensen blijft het virus inactief.
Leukoplakie: Leukoplakie is een dikke witte laag aan de binnenkant van de wang, op het tandvlees of op de tong. Het wordt vaak geassocieerd met het gebruik van tabak, maar andere factoren kunnen ook de oorzaak zijn, zoals het dragen van slecht aangepaste tandprothesen, gebroken tanden of het feit dat er voortdurend op de binnenkant van de wang wordt gebeten.
Orale candidiasis (spruw): Orale candidiasis, beter bekend als spruw, is een schimmelinfectie veroorzaakt door candida albicans. Je herkent het aan de crèmeachtige witgele of rode lagen op de vochtige oppervlakken van de mond. Deze lagen kunnen pijnlijk zijn en komen vaker voor bij dragers van tandprothesen, pasgeborenen, personen die verzwakt zijn door hun ziekte en personen van wie het immuunsysteem niet meer goed werkt.
Hoe kunnen aften en mondirritaties worden behandeld?
Behandeling van aften: Aften genezen over het algemeen vanzelf na 7 tot 10 dagen, maar ze komen vaak regelmatig terug. Om de pijn tijdelijk te verlichten kun je topische zalven zonder recept en eventueel pijnstillers gebruiken. Ook spoelen met antibacteriële mondspoelingen kan helpen om de irritatie te verminderen. In sommige gevallen kunnen antibiotica worden voorgeschreven om de infecties te bestrijden.
Behandeling van herpes labialis: Een koortslip is doorgaans na één week genezen. Hoewel er geen medicijn bestaat tegen herpesinfecties kunnen uitbraken wel onder controle worden gehouden met lokaal aangebrachte verdovingsmiddelen zonder recept om tijdelijk verlichting te bieden. Antivirale medicijnen op recept kunnen ook worden gebruikt om deze soorten virale infecties te bestrijden.
Behandeling van leukoplakie: De behandeling van leukoplakie begint met het wegnemen van de factoren die de aandoening veroorzaken. Voor sommige patiënten betekent dit stoppen met roken. Voor anderen kan dit betekenen dat hun slecht aangepaste tandprothesen moeten worden vervangen. Je tandarts zal je toestand in de gaten houden. Hij of zij zal de aandoening om de drie tot zes maanden onderzoeken, afhankelijk van het type, de plaats en de grootte.
Behandeling van orale candidiasis: De behandeling van orale candidiasis bestaat uit het onder controle houden van de aandoeningen die de flare-ups veroorzaken. Een goede mondhygiëne is belangrijk om deze aandoening te voorkomen en te behandelen. Als je tandprothesen draagt is het van belang dat je ze regelmatig reinigt en 's avonds voor het slapengaan uitdoet. Als antibiotica of orale anticonceptiemiddelen de oorzaak zijn, kan het helpen om de dosis te verlagen of van behandeling te veranderen. Er bestaan speekselvervangers om een droge mond te verhelpen. Soms kunnen schimmelwerende medicijnen worden gebruikt wanneer de onderliggende oorzaak niet kan worden vermeden of genezen.
Aften en mondirritaties kunnen ongemakkelijk en vervelend zijn, maar er bestaan efficiënte middelen om ze te behandelen. Als je last hebt van een permanente mondirritatie of een mondaandoening, aarzel dan niet om een tandarts te raadplegen.
