Word je wel eens wakker door pijn aan je tanden of kaken? Als je antwoord 'ja' is, dan tandenknars je 's nachts misschien. De medische benaming voor tandenknarsen is bruxisme. Dit ritmisch op elkaar klemmen van de kaken en tandenknarsen kunnen op welke leeftijd dan ook ontstaan. Tandenknarsen gebeurt meestal onbewust tijdens de slaap, maar het kan ook overdag plaatsvinden. Iemand die zich overdag op een taak focust klemt zijn of haar tanden vaak op elkaar en spant zijn of haar kaakspieren op. Dit wordt vaak geassocieerd met sommige taken, zoals zware voorwerpen optillen, autorijden of schrijven. Tijdens de slaap vindt bruxisme plaats in de vorm van het ritmisch opspannen van de kaken.
Wat zijn de symptomen van tandenknarsen?
Mensen die aan bruxisme lijden kunnen de volgende aandoeningen hebben:
Erosie van het tandglazuur en mogelijk van het tandbeen
Breuken of gedeeltelijke afbraak van de tanden, implantaten of bruggen
Overgevoeligheid van de tanden
Tandpijn, tanden die loskomen
Pijn in het gezicht als gevolg van het op elkaar klemmen van de kaken
Hoofdpijn
Algemene vermoeidheid van de gezichtsspieren
Pijn ter hoogte van de articulatio temporomandibularis (kaakspieren aan beide kanten van de mond)
Wat zijn de oorzaken van tandenknarsen?
Stress, angst, roken, alcohol, cafeïne, depressie en slaapstoornissen zijn allemaal mogelijke oorzaken van tandenknarsen.. Er bestaan echter weinig bewijzen die deze oorzaken rechtstreeks ondersteunen. Onderzoeken tonen aan dat bruxisme vaker voorkomt bij mensen die snurken of aan obstructief slaapapneu lijden en bij mensen die roken en alcohol en cafeïne consumeren.
Er werd aangetoond dat 70% van de mensen hun kaken op elkaar klemmen en tandenknarsen wanneer ze gestrest en angstig zijn. Deze stress houdt verband met zowel interne als externe factoren.
Interne factoren kunnen het soort voedingsmiddelen die je consumeert, je conditie, je welzijn en je algemene gezondheidstoestand zijn, maar ook het aantal uur dat je per nacht slaapt. Externe factoren die verband houden met psychologische stress kunnen je dagelijkse omgeving zijn, je interacties met anderen en thuis, en de manier waarop je met dagelijkse moeilijke situaties omgaat.
Bruxisme behandelen
De behandeling van bruxisme is afhankelijk van de oorzaak. Deze kan verband houden met een slaapstoornis, stress, angst of factoren betreffende de levensstijl. Een volledig onderzoek door de tandarts of een mond-, kaak- en aangezichtschirurg is nodig om een geschikt behandelingsplan op te stellen.
De meest voorkomende en doeltreffende oplossing is het dragen van een occlusale spalk (ook wel bruxisme-bitje, knarsbitje of knarsplaat genoemd) op maat die je doorgaans 's nachts draagt. Dit hulpmiddel van kunststof dat je op je boven- of ondertanden aanbrengt, vermindert de spanning op de kaakspieren en beschermt de tanden en de articulatio temporomandibularis (kaakgewricht).
In bepaalde gevallen, met name wanneer bruxisme verband houdt met een slaapstoornis zoals apneu, kunnen mandibulaire repositieapparaten worden gebruikt. Deze speciale beugels, ook op maat verkrijgbaar, doen de onderkaak naar voren komen en helpen snurken en slaapapneu onder controle te houden.
Als stress of angst aan de basis ligt van het tandenknarsen, dan moet het gedrag worden beheerst. Ontspanningstechnieken, meditatie, psychoanalyse en zelfs hypnose kunnen helpen om deze factoren onder controle te houden. Soms moeten deze methodes met een occlusale spalk worden gecombineerd.
Andere behandelingsmogelijkheden zijn het slijpen van te hoge tanden om een normale occlusie te krijgen, nieuwe vullingen, kronen of een orthodontische behandeling.
Het is ook aanbevolen om de consumptie van chocola en cafeïnehoudende en alcoholische dranken te beperken en niet te hard te kauwen.
Om bruxisme te behandelen is een persoonlijke en vaak multidisciplinaire aanpak nodig, waarbij een occlusale spalk wordt gecombineerd met technieken om stress onder controle te houden en indien nodig andere ingrepen.
Tandenknarsen bij kinderen
Kinderen kunnen 's nachts ook tandenknarsen en hun kaken op elkaar klemmen. Het is niet omdat ze jong zijn dat ze geen stress kunnen ervaren. Als je 's nachts hoort dat je kind tandenknarst of als hij of zij klaagt over hoofdpijn, tandpijn of gezichtspijn, vraag dan advies aan een pediatrische tandarts over een gebitsbeschermer voor 's nachts.
